Imágenes de página
PDF
ePub

Evitia, Formenteria, Alcoror 1, Almaria, Moneca, Gibaltaria, Kartago, Septa, quæ est in districtis Hispaniæ, ubi maris est angustus concursus, et Gesir similiter et Taruph 2. Immo cuncta terra Hispanorum, tellus scilicet Alandalus 3, tellus Portugallorum, tellus Sarracenorum, tellus Pardorum, tellus Castellanorum, tellus Maurorum, tellus Navarrorum, tellus Alavarum, tellus Biscaiorum, tellus Basclorum 4, tellus Palargorum 5, Karoli imperiis inflectitur. Omnes præfatas urbes, quasdam scilicet sine pugnâ, quasdam vero cum magno bello et maximâ arte, Karolus tunc acquisivit, præter præfatam Lucernam, urbem munitam, quæ est in valle viridi, quam capere usque ad ultimum nequivit. Novissime vero venit ad eam et obsedit eam, et sedit circa eam quatuor mensium spatio, et factâ prece Deo et sancto Iacobo ceciderunt muri eius et est deserta usque in hodiernum diem. Quidam enim gurges atri amnis in medio eius surrexit, in quo magni pisces nigri habentur. Quasdam tamen ex præfatis urbibus alii reges galli et imperatores theutonici ante Karolum Magnum acquisierunt, quæ postea ad ritum paganorum conversæ sunt usque ad eius adventum. Et post eius mortem multi reges et principes in Hispaniâ Sarracenos expugnaverunt. Clodoveus namque, primus rex Francorum christianus, Lotharius, Dagobertus, Pipinus, Karolus Martel

1) Ainsi dans D., E., F., G.; A., P. Alcorror; B. Alcaroz; H. Alchoraz; I. Alchoras; C. Alcorothz. 2) Dans tous les man. avec u, pas i. 3) Dans les man. la dernière lettre est f, ou même ph. 4) Leçon de B., C., E., P.; Blascorum dans A., D. D'après Oihenart (Notitia utriusque Vasconia, p. 397), la forme Bascli ou Blasci, pour désigner les Basques, a pris naissance dans le cours du XIIe siècle, et il dit qu'à l'exception du Pseudo-Turpin, il ne l'a trouvée dans aucun écrit antérieur aux actes du concile du Latran, tenu en 1179. On rencontre Bascli dans le Recueil des Miracles de saint Jacques, faussement attribué à Calixte II, p. 49 B, et Blasci dans l'Hist. Compost., p. 298. 5) Le comté de Pallars.

lus 1, partim Hispaniam acquisierunt, partim dimiserunt; sed hic Karolus Magnus totam Hispaniam suis temporibus subiugavit. Hæ sunt urbes quas ille, postquam gravi labore acquisivit, maledixit, et ideo sine habitatore permanent usque in hodiernum diem: Lucerna, Ventosa, Caparra, Adania.

CAPUT IV.

De idolo Mahumet.

Idola et simulacra, quæ tunc in Hispaniâ invenit, penitus destruxit, præter idolum quod est in terrâ Alandalus 2, quod vocatur Salam Cadis. Cadis proprie dicitur locus in quo est Salam, quod in linguâ arabicâ Deus dicitur 3. Tradunt Sarraceni quod idolum istud Mahumet, quem colunt, dum adhuc viveret, in nomine suo proprio fabricavit, et demoniacam legionem quamdam suâ arte magicâ in eo sigillavit, quæ etiam tantâ fortitudine illud idolum obtinet, quod a nullo unquam frangi potuit. Cum enim aliquis Christianus ad illud appropinquat, statim periclitatur; sed cum aliquis Sarracenus causâ adorandi vel deprecandi Mahumet accedit, ille incolumis recedit. Si forte super illud avis quælibet se deposuerit, illico morietur. Est igitur in maris margine lapis antiquus, opere sarraceno optime sculptus, super terram situs, deorsum latus et quadratus, desuper strictus, altissimus, scilicet quantum solet volare in altum corvus, super quem elevata est

1) B., C., D., E., G. ajoutent: Karolus Calvus, Ludovicus et Carlomannus (Carlomannus n'est que dans C.; les autres ont par erreur Karolus Magnus). Ces trois noms ne se trouvent pas dans A., P., H., I., et peutêtre sont-ils interpolés. 2) Lisez ainsi, au lieu de Alandaluf. 3) Les Arabes disenti, çanam Cádis, l'idole de Cadix. Salam Cadis en est une légère altération, mais on trouve aussi çalam (comme en hébreu et en araméen) à côté de çanam dans Bar Bahloul, cité dans le Lexique syriaque de Payne Smith, p. 1966. 4) P. inclusit et signavit.

imago illa de auricalco optimo in effigie hominis fusa, super pedes suos erecta, faciem tenens versus meridiem, et manu dexterâ tenens quandam clavem 1 ingentem. Quæ scilicet clavis, ut ipsi Sarraceni aiunt, a manu eius cadet anno quo rex futurus in Galliâ natus fuerit, qui totam terram hispanicam christianis legibus in novissimis temporibus subiugabit. Mox ut viderint clavem lapsam, gazis suis in terrâ repositis, omnes fugient.

*

CAPUT V.

De ecclesiis quas Karolus fecit.

3

Ex auro, quod Karolo reges et principes Hispaniæ dedere, beati Iacobi basilicam, tunc per tres annos in illis oris 2 commorans, augmentavit, antistitem et canonicos secundum beati Isidori episcopi et confessoris regulam in eâ constituit, eamque tintinnabulis palliisque, libris cæterisque ornamentis 3 decenter ornavit. De residuo vero auro et argento universo, quod de Hispania attulit, regressus ab eâ multas ecclesias fecit: ecclesiam beatæ Mariæ Virginis, quæ est apud Aquisgranum, et basilicam sancti Iacobi quæ est apud Tolosam, et illam quæ est in Gasconiâ inter urbem quæ vulgo dicitur Axa et sanctum Iohannem Sorduæ viâ Iacobitanâ, et ecclesiam sancti Iacobi Parisiis inter Sequanam fluvium et montem Martyrum, et abbatias innumeras quas per mundum fecit.

4

2) A. partibus.

1) Sur la variante clavam voyez plus haut, p. XCIV. 3) P. libris et palliis atque campanis vel cæteris ornatibus. 4) B., D., P. ajoutent in eâdem villâ; cette église n'est pas nommée dans A., C., E., F., G., R. Puis B., C., D., F., P. ont de plus: et ecclesiam sancti Iacobi quæ est apud urbem Biterrensium, et basilicam sancti Iacobi etc.; mais ces mots ne sont pas dans A., E., G., R.

XXXVIII.

(Article d'Ibn-abi-Oçaibia.)

محمد بن تمليج، كان رجلا ذا وقار وسكينة ومعرفة بالطب والنحو واللغة والشعر والرواية وخدم الناصر بصناعة الطب وكان المقيم برياسته احمد بن الياس القائد وولاه الناصر خطة الردّ الاشكال وادرك صدر وقضاء شذونة وله في الطب تأليف حسن

من دولة الحكم المستنصر بالله وكان حظيًّا عنده وخدمه بصناعة الطب ، قال القاضي صاعد وولاه النظر في بنيان الزيادة من قبلى الجامع بقرطبة فتولّى ذلك وكملت تحت اشرافه وامانته ورايت اسمه مكتوبا بالذهب وقطع الفسيفسا على حائط المحراب بها وان ذلك البنيان كمل على يديه عن امر الخليفة الحكم في سنة ثمان وخمسين وثلثمائة

XXXIX.

(Note pour la page 447.)

Une chronique écrite en Flandre et publiée dans le Recueil de De Smet (voyez t. I, p. 113), renferme sur le mariage du comte Philippe de Flandre avec la princesse portugaise un récit qu'il ne m'est pas permis de passer sous silence, car s'il était conforme à la vérité, il détruirait ce que j'ai cru devoir dire dans mon texte sur ce sujet et sur l'origine du récit de Raoul de Diceto. Voici donc ce que rapporte ce chroniqueur: Partant de la terre sainte, où il avait pris part à la croisade, Philippe de Flandre s'embarqua, longea les

côtes de Rhodes, de Chypre, de la Crète, de la Sicile, de Majorque, de la Corse et de l'Espagne, et arriva enfin à Lisbonne, où il voulait rester quatre ou cinq jours pour se ravitailler. Là il fit la connaissance de la reine du Portugal, la fille du feu roi Alphonse, qui avait perdu son mari peu de temps auparavant, et qui avait deux fils; à l'un elle avait donné le royaume, à l'autre, le duché d'Algarve. On proposa à Philippe, qui était veuf et sans enfants, de demander la main de cette princesse, ce qu'il fit après y avoir réfléchi trois jours, et ayant obtenu le consentement de la dame, il l'épousa. La nouvelle comtesse partit avec la flotte pour la Flandre, où le comte se rendit par terre en traversant la Navarre, la Gascogne, l'Aquitaine, le Poitou et la Touraine.

Pour juger de la véracité de ce récit, qui continue mais dont la suite ne nous intéresse point, il faut faire attention à ces circonstances:

1o Le chroniqueur ne semble avoir eu aucune idée de l'état réel des choses en Portugal, car chez lui le roi Alphonse est déjà mort, tandis qu'il survécut un an et demi au mariage de sa fille en décembre 1185). Puis la princesse aurait été veuve, ce qui est en contradiction avec le témoignage de l'auteur, d'ordinaire si bien informé, du Chron. Lusit., qui ne lui connaît d'autre époux que le comte de Flandre, et avec ceux de Raoul de Diceto et de Robert du Mont-SaintMichel. Elle aurait eu de son premier mari deux fils, dont l'un aurait été roi de Portugal, l'autre, duc d'Algarve. L'Algarve n'appartenait pas encore aux Portugais, il était au pouvoir des musulmans, auxquels il n'a été enlevé qu'au milieu du XIIIe siècle par Alphonse III, et quant au roi qui

1) On voit que ce chroniqueur n'était pas fort sur la géographie, car autrement il aurait nommé Chypre avant Rhodes, et la Corse avant Majorque.

« AnteriorContinuar »