Imágenes de página
PDF
ePub

tertiam partem tantumodo sibi poterit vendicare. Hoc autem attendentes dictorum maioris et proborum hominum pium et laudabile desiderium in hac parte rei geste consensum prebuimus, et assensum sigillum nostrum presenti littere apponentes una cum sigillo maioris et communie de Rupella, prioris et capellanorum predictorum in premissorum testimonium et munimen. Actum et datum die veneris ante Letare Jerusalem, anno Domini M. CC. quinquagesimo sexto. 1

[graphic][graphic][subsumed][subsumed]

1. Le vendredi avant le dimanche Laetare, ou le dimanche de carême, était le 24 mars 1256, pàques tombant le 16 avril. La lettre d'Hugues de Felet doit être antérieure au bref du pape Alexandre IV, qui est certainement du 23 octobre 1256 L'abbé Cholet fait une curieuse remarque à cette occasion dans ses notes inédites. L'année commençant à La Rochelle au 21 mars, c'était à partir des premières vêpres de la fête, suivant l'usage ecclésiastique, que l'on commençait à compter l'année suivante; par conséquent, l'acte fait le 24 mars au soir appartient réellement à l'année 1256, puisque Hugues de Felet est mort le lendemain de pâques 1256, c'est-à-dire le 17 avril, d'après une note écrite par le curé de Plassay en 1350. L'acte de Hugues de Felet a donc précédé le bref d'Alexandre IV.

1. On lit: s. IOHANNIS... RVPELL: c'est le sceau de Jean Vital, curé de Saint-Barthélemy; et MAG R... DE QARTERS: celui de Géraud de Quartiers ou Quertiers, curé de Saint-Sauveur.

XI.

décembre.

1271, Acte par lequel Pons IV de Pons, évêque de Saintes, atteste que Guillaume Mangot, seigneur de Surgères, et Sédilia, son épouse, ont cédé tous leurs droits sur la prévôté de La Rochelle, à Pierre de La Brosse, chambellan du roi de France. Archives nationales, J. 727, no 76.

Universis presentes litteras inspecturis P., divina miseratione episcopus Xanctonensis, salutem in Domino. Notum facimus quod in nostra presentia constituti Guillelmus Mangoti miles, dominus Surgerarium, et Sedilia, 2 uxor sua, asscruerunt quod ipsi habebant, tenebant et percipiebant singulis annis in prepositura Ruppelle centum quinquaginta libras annui redditus monete currentis ibidem ad tres terminos, videlicet ad festum omnium Sanctorum quinquaginta libras monete predicte de quibus centum quinquagenta libris prenominatis Guillelmus et Sedilia, ejus uxor, recognoverunt et confessi sunt in jure coram nobis se

1. Il y a bien des incertitudes sur la succession des évêques de Saintes à cette époque. Le Gallia indique Ponce III, en 1258-1265 et peut-être 1267, puis Hélie de Fors, puis Pierre V Laudis, enfin Ponce IV en 1275. Cette pièce prouve que Ponce IV siégeait déjà en 1271, et la pièce suivante en 1273.

2. Guillaume Maingot, sire de Surgères et de Dampierre-sur-Boutonne, fils de Guillaume dit le jeune, et de Sybille d'Allemaigne, épousa d'abord Alix, puis Sedille de Chevreuse (avant 1263), et était mort avant 1283. Il avait pour frère Hugues qui, en février 1259, vendit à l'abbesse de Fontevrault 50 livres à prendre sur la prévôté de La Rochelle. BEAUCHET-FILLEAU, Diction. des anciennes familles du Poitou, II, 680.

centum libras annui redditus ejusdem mouete vendidisse et concessisse, titulo venditionis, in perpetuum Petro de Brocia, illustris regis Francie cambellano, 1 et Johanne ejus uxori ac eorum heredibus et successoribus universis et causam habituris, ab eis habendas, tenendas, possidendas et percipiendas in perpetuum singulis annis pacifice et quiete ab eisdem Petro de Brocia, Johanna ejus uxore ac eorum heredibus et successoribus seu causam habituris ab ipsis, in prepositura Ruppelle, medietatem videlicet ad purificationem beate Marie Virginis, et aliam medietatem ad ascensionem Domini subsequentem, pro octingentis libris pictavensium sibi quitis, traditis et plenius persolutis eisdem Guillelmo et Sedilie, ejus uxori, in pecunia legali et numerata, prout ipsi confessi sunt in jure coram nobis; renunciantes penitus et expresse omni exceptioni non numerate pecunie, non tradite, non solute; cedentes et transferentes in dictos Petrum et Johannam, ejus uxorem, et eorum heredes et quoslibet eorum successores quoad venditionem predictam et contenta in venditione hujusmodi ac expressa omne jus, dominium, possessionem et proprietatem, omnem actionem realem et personalem, quod vel quam habent seu habere possunt ex quacumque ratione seu causa, in redditu vendito antedicto; nichil juris, saisine, possessionis seu proprietatis in predicto redditu vendito sibi penitus retinentes; promittentes, spontanea voluntate et sine coactione aliqua et sub obligatione omnium bonorum suorum, garantizare, deffendere in judicio

1. Pierre de La Brosse, seigneur de Langeais, de Châtillon-sur-Indre, créé chambellan de France par Philippe le Hardi, condamné à mort et exécuté en 1277, fils de Pierre de la Brosse, sergent de Louis IX, et de Perronnelle Pinet, épousa en 1255, d'après le P. Anselme, (VIII, 441), Philippe, fille de Mathieu, seigneur de Saint-Venant, laquelle testa en 1269-1270, et qui dut être sa première femme, puisqu'en 1271 notre pièce nomme Jeanne, sa femme. « Il acquit des seigneurs de Surgères et de Rochefort des rentes sur la châtellenie de La Rochelle. »

et extra judicium predictas centum libras annui redditus predictis Petro et Johanne et eorum heredibus in futurum; promittentes etiam quod contra venditionem et concessionem seu quitationem predictas de predicto redditu, ratione dotis, doarii, dotalicii seu donationis propter nuptias, consuetudinis seu statuti patrie seu quacumque alia ratione, se in posterum non venturos; renunciantes in hoc facto omni juris auxilio, scripti et non scripti, seu etiam usus, omni etiam privilegio a quocumque concesso vel etiam concedendo, omnibusque indulgentiis et gracie seu graciis impetratis aut etiam impetrandis a principe aut ab alio seu aliis quibuscumque, et constitutioni qua cavetur quod non potest aliquis trahi extra suam dyocesim ultra duas dietas, et omnibus aliis exceptionibus tam juris quam facti que possent objici seu proponi contra hoc instrumentum, non obstante jure dicente generalem renunciationem non valere; et de omnibus predictis et singulis tenendis firmiter et servandis, ut dictum est, prenominatus Guillelmus et Sedilia, ejus uxor, fidem in manu nostra prestiterunt corporalem; promittentes insuper sub religione prestite fidei quod, si contingat predic tam venditionem in posterum ab aliquo retrahi vel evinci' quod ipsi nomine pene interesse et damnum solvent pre dictis Petro et Johanne, ejus uxori, et eorum heredibus, ducentas libras turonensium in pecunia munerata; renunciantes specialiter et expresse quod non possunt dicere se deceptos seu circonventos in contractu hujusmodi, et quod non possent etiam dicere seu allegare per se vel per alium seu alios in posterum contractum hujusmodi in aliqua sui parte sapere usurariam pravitatem sub religione fidei antedicte; quantum ad premissa et singula premissorum et observationem coram se et heredes suos jurisdictioni nostre ac curie nostre Xanctonensis supponentes, et etiam ex certa scientia astringentes. In cujus rei testimonium, robur et fidem, ad petitionem et requisitionem predicti Guillelmi et Sedilie, ejus uxoris, presentibus litteris nostrum fecimus

apponi sigillum. 1 Data anno Domini millesimo ducentesimo septuagesimo primo, mense decembri.

[graphic][subsumed][ocr errors][ocr errors]

XII.

1273, mars. Accord entre Ponce de Pons, évêque de Saintes, Ponce de Pons, son frère, doyen du chapitre de Saintes, Robert, prieur de Montierneuf, près Saint-Aignan, relativement au moulin de Volay, donné au prieuré par Geoffroy de Tonnay-Charente et contesté par l'héritier de ce dernier, Hugues de Tonnay. Bibliothèque nationale, ms; fonds latins, 17029, fo 222. «Titres de l'abbaye de la Sainte-Trinité de Vendôme. Layette cotée chapelle Saint-Jean, tiers priorat. »

Universis... Poncius, Xanctonensis episcopus, et Poncius,

1. La Collection de sceaux, de M. Douet d'Arcq, II, 544, no 6848, décrit ce sceau : « Pons IV (1271). Fragment de sceau ogival, de 65 mill. Evêque debout, vu de face, mitré, crossé et bénissant; les pieds posés sur un oiseau et accosté de deux trèfles, dont la gravure est en creux. S. PONCII DEI GRACIA XANCTONENS....SCOPI. (Sigillum Poncii, Dei gracia Xanctonensis episcopi.) Contre-sceau. Buste d'évêque de face + SECRETVM MEVM (Secretum meum) Appendu à une charte du mois de décembre 1271.) »

[ocr errors]
« AnteriorContinuar »