NONNULLA A LECTIONE ATHENÆI SCRIPTA.

[MS. SLOAN. 1827, f. 71-77.]

UTINAM extaret pars multo minima scriptorum, e quibus egregia, paradoxa, et jucundissime dicta sparsim hinc illinc interserit, et lectori inhianti quasi salivam commovet Athenæus. Quis Parodum matronis legens prosopolepsiam temporis non incusat? Quis in Antiphanis, Antigoni, Alexidis, aliorumque libris deperditis mitiorem non desideret χρόνου κατάg? cum ut acutissimam nancisceremur Græcorum indolem, tum ut nudatam spectaremus Latinam corniculam, quæ nunc assumentis Græcis ornata, nullo ævo denudabitur. Quid dicæ super hac re inter Græcos Latinosque apud inferos sit, optime diceret Lucianus, sed cum sic fata volunt, et operum egregiorum non pauca oblivioni debentur, plures optamus Athenæos, plures Græcorum Plinios. Condonamus Homero Mantuano luxuriantem transferendi genium, cui unicè debemus oraculum Sibyllinum ; cuperem et plura transtulisset, cum pleraque meliora reddiderit. Utinam vel sub quovis nomine superesset pars aliquotula librorum Aristotelis, quos expes lego relegoque in Catalogo Laertiano; fertur et vir summus nonnihil in poesin retulisse, quam ego certe poesi Ciceroniana non gravate redimerem.

Omnifariæ lectionis vir Ulpianus cum de singulis vocibus κεῖται ἢ οὐ κεῖται, extarentne an non apud quempiam scriptorum, disquireret, KaTOUXEITOS a Dipnosophistis dictus est; liberrimo improperio et Græcis, quibus nihil est negatum, impune concesso. Idem fere priscæ Latinorum scholæ indultum. Antiquiores enim in componendis fingendisque vocabulis libere Græcissant, quibus voces sensui accommodatissimas proferre

non erat barbare et cum Evandro loqui. Facetissimus Plautus1 plagipatidas et ferritribaces plaudente Roma dixit ; nunc carceribus Nizolianis inclusum, pecus Latinum, nisi per Mæandros, nihil audet novi, et allophyliam metuens, frigide Teggά. Interim decompositissimos Hegesandri Delphici versiculos, Lucillianis verbis reddidit criticorum princeps Scaliger; et elegantiorum plerosque etiamnum videas diyλrrie. Nolim sane ego quempiam in verborum copia, antiqua venari, nova aut novata decerpere; justo satis discrimine Latinæ linguæ ætates partimur; sed dum a rebus vocabula superantur, et nemo authorum omnia complectitur, brevissima classicæ Latinitatis epocha frustra claudimur, uniusqne vel scriptoris, vel ætatulæ Augustilis, iniqua lege mancipamur. Plurima occurrunt vocabula apud authores extra classem positos, quæ avidissimos captus explent animique recessus intrant, quorum ego nonnulla amplector in Sidonio, Apuleio, &c. quæ in maximo oratorum desidero.

Græcæ Latinæque linguæ peritum Laurentium Asteropæum sive ambidextrum dixit Athenæus. Aiyλarros sane apud Galenum mirus homo, immo miraculum ἄνθρωπος ἀκριβῶν διαλέ xrous duw. Barbarorum tamen reperiuntur polyglotti plurimi. Quotilinguis enim Ponti rex, qui viginti dialectis loquacem masculum exercuit; aut Ægypti regina celebris fluvii sui ostiis ἰσόγλωσσος. Inter Judæos legas non tantum 'Αττικίζοντα Philonem et Josephum, sed et septuaginta seniores Græcæ callentissimos necnon ante Imperium Græcorum sacerdotes Hebræos vaticinium Danielis Alexandro Magno exponentes. Et certe Græcanicæ linguæ apud Judæum notitiæ imputandum, si quæ, uti fertur, philosophiæ arcana a Clearcho Judæo perceperit Stagirites.

Ipsi tamen Græci etiam Roma Atticissant, quod in Galeno mirum et Plutarcho, qui, cum res Romanas fuse traderet Latine non magis quam forte philo-Hebraice potuit, cum nisi Punice etiam Philo Biblius, oblivioni deberetur clarissimum Sanchoniathonis monumentum.

Interim Romani mire Græcam coluerunt, cum etiam Græciæ concumberent. Laudandus poetarum facetissimus, quod et

Plautus.] Capt. iii, 1, 12.

2 et.] Plaut. Most. ii, 1, 9.

Punice aliqua dixerit. Unde de lingua Cananæa Hebrææ consentanea judicium utinam etiam Herodotus, rerum Egyptiarum callentissimus, inscriptiones et monumenta non tantum Græce, sed et Ægyptiace protulisset ; eo enim adminiculo tria tantum linguæ Ægyptiacæ vocabula in sacro Codice relicta non adeo anxie exercuerint polyglottos.

Vereor tamen ne ab authoribus Latinis in transferendis vocabulis non corrumpantur plurima, et instar Anchiali apud Martialem Orientalium verborum non pauca efferantur. Quod etiam Græcis commune; Delio3 natatore interdum indigent Celticæ et Punicæ apud Dioscoridem nomenclaturæ. Antiquissimus Chærilus Judæos ita razapá, ut Syros an Arabes velit, in medio relinquat. Hellanicus et Græci antiquiores, qui vel lectura vel tralatione aliqua Ptolemaicam præeunte Hebraicarum rerum notitiam habuerunt, ita plerumque verba et voces transformant, ut notariaco et temula indigeant, ut non mirum sane falli potuisse Spartanos in Machabaica ad Judæos Epistola, ab Abrahamo originem ducentes.

Sit suus polyglossiæ honos; multilinguæ tamen par est, qui unicam Græcam ȧzgße. In simplicitate sermonis ne deficiat critice non est quod vereantur Grammatici. Consule in unica dialecto criticorum principem Galenum, nec non minutientem in Cratylo Platonem.

Duo supra septuaginta glossemata a ourxion Babelis statuunt eruditi. Utinam non excurreret iste numerus vel unico in

orbe novo. Millesima minor ætas gentibus Babelem reddit, unde majores nobis barbari, futuri etiam nosmetipsi posteris nostris Scythæ.

Amœnissimus est ille Charmi Syracusani convivandi mos, ut versiculi et adagia singulis cœnarum ferculis lepide accommodata apponantur. Lepidiora tamem apponi posse non dubito quam quæ notantur apud Athenæum. Mimi, moriones, Gnathones, psaltriæ, tolerabilia sunt, nec agoσdióvσa symposiorum ludicra. Sed prodigiorum convivalium Coryphæum est illud apud veteres jocosi homicidii genus ̓Αγχώνην παίζειν dum atrocissima ἐπιχαιρεκακίας specie homines ante mensas

ludicre illaqueatos risu et cachinno accipiunt.5 Mos iste Thracibus conviviis proprius, Scythicum omne superat. His ego flammulam et apium risus in postcœnio apponerem ut et ipsi ridicule plecterentur. Quo etiam sannæ genere dignus Thracici nominis imperator Nero, cum lugubre Homericum canens ardentem Romam, quod vultu non audebat, animo subrisit. His ego sane barbarorum epulis, Plutonias cœnas aut nocturnas Domitiani dapes antefero.

Lepidissima est illa apud Athenæum de adolescentibus in pandocheo Agrigentino fabula. Temulenti adeo dementantur, ut horrenda tempestate jactari et in triremi navigare se credant. Exonerandæ itaque navis causa, stragula, vasa omnia foras ejiciunt, magistratus Tritones appellant, objurgantibus soteria vovent, nec a populo spectante et bona deripiente, ad sanam mentem redeunt.

Mirum unde totuplici capiti unica delirii facies, ut eandam puram putam insaniam omnes insanirent. Sed ita stultitias luunt, qui liberum invitum quatiunt, et a doloso luctatore parum cavent, qui Baccho recto non faciunt, et auvorì potantes, inclusos utribus Euros non cogitant.

Triremis ista Agrigentina mundus est. In quo quotus quisque non desipit. Cui ita cerebrum affabre ab Jove concinnatum est, ut agázgovor aliqualem non prodat. Vanas rerum species imbibimus, imagunculis enutrimus, serio deliramus; et, (quod Heraclito dignum,) dementati juvenes helleborum non ferunt senes. Frustra temulentiam aut vini venenum causamur, siccos circumagit ovos en et citra vinum ebrietas. Somnia hominum sunt et somnambulones plurimi, vigilantes stertunt, apertis oculis peragunt, quæ clausis palpebris sobrii delirant. Per tempestates, turbellas, et procellosa errorum sufflamina sic mimus vitæ transagitur, sic in circo rerum decurritur, ubi debacchantium instar non sine famæ, fortunæ, vitæ, dispendio, magno molimine nugas canoras agimus, et (quod infortunii caput,) ambiguo ævi curriculo, vitæ prius quam virtutis metam attingimus.

Agonistice dicam: vita nostra curriculum est, ad quod e carceribus fati sortibus evocati, sive in summa sive in ima quadriga statuti, funalibus equis male imperamus.

5 accipiunt.] Vid. Horat.

Sæpe

ante delphinos impingimus, raro obeliscum a tergo relinquimus, plerumque ante ova sistitur, vix unquam missus peragitur.

Magna colluvione in theatrum vitæ effundimur, nec inanibus spectaculis sufficiunt vomitoria, viæ, daluara, cunei. A summa cavea ad imam pauci subselliis acquiescunt. Equestria orchestræ, equestribus popularia se immiscent. Nemo lectium curat, vix quispiam oceanum cogitat. A foraminibus ad podium omnes eadem fronte ludicra juxta ac sæva aspiciunt, pauci digitum tollunt, plures premunt. Ipsi denique in arena mortis serias amentiæ vices rependentes, morbis laniati multis telis saucii, nulla missionis spe in spoliarium Ditis subtrahimur.