Imágenes de página
PDF
ePub

instrumenta. Acta fuerunt hec Abule, in domo habitacionis prefati domini comitis constituentis, sub anno, indicione, die, mense et pontifficatu prescriptis, presentibus ibidem honorabilibus et discretis viris Petro Garsie, Abule predicte, et Johanne de SaincteJuste, in decretis bachalario, et Justo Mercatore de Florencia, testibus ad premissa vocatis pariterque rogatis.

Et erant dicte lictere sic signate in margine: El conde de Ribadeo, Rodigo de Villa Andra; et in margine ipsarum erant scripta hec verba: « Et ego Johannes Parpa, Compostellanus, publicus apostolica auctoritate notarius, quia dicti procuratoris constitucioni, ratihabicioni ac potestatis dicioni, omnibusque aliis et singulis, dum sic, ut premittitur, fierent et agerentur, una cum prenominatis testibus presens fui, eaque sic fieri vidi et audivi: idcirco hoc presens publicum instrumentum, manu mea propria conscriptum, exinde confeci et in hanc publicam formam reddegi signoque et nomine meis solitis et consuetis scripssi, subscripssi et signavi, rogatus et requisitus, in omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum. Est scriptum super rasum in ultima linea descendendo, ubi dicitur justo, non noceat, quia non vicio, sed error scribentis. Est scriptum inter lineas, in undecima linea descendendo, ubi dicitur vel ab eadem civitate, non noceat, quia non vicio, sed error scribentis. Johannes Parpa, notarius appostolicus. »

Lequel Jehan de Coque, procureur dessus nommé et au nom et comme procureur dessus dit ayans pouvoir, comme plus applain est dessus contenu par lesdites lectres de procuration ou instrument, a fait, constitué, ordonné et estably, et par la teneur de ces présentes, fait, constitue, ordonne et establist son substitut et procureur de substitut dudit monseigneur le conte de Ribedieu, pour et en lieu d'icelui Jehan de Coque, Aloncille de Viedo, escuer, ad ce présent et acceptant, et lui a donné et donne autel et semblable pouvoir comme il a dudit monseigneur le conte, et que ledit monseigneur lui a donné et commis par les dictes lectres de procuracion ou instrument dessus transcriptes; et a promis ledit de Coque, sur l'obligacion de tous les biens dudit monseigneur le conte, d'avoir et tenir ferme, agréable et estable tout ce qui par ledit substitut ès choses dessus dictes sera fait, dit et procuré, et le relever de toutes charges, et payer le juge, si

mestier est.

En tesmoing desquelles choses dessus dictes nous avons mis

à ces présentes lectres le seel, royal jadiz, de ladicte prevosté de Paluel, en l'absence dudit seel dudit monseigneur le duc. Fait et donné, presens à ce Salidot de Besançon, Jehan Capellin, Jehan Garin et plusieurs autres, le sixyesme jour de juing, l'an mil quatre cens quarante et deux.

Il conste des interlignes contenant de. dessus.

Donné comme

Signé en deux endroits, à la marge inférieure, G. BOUCHET.

LXXXII

Obligation de service contractée par Jean de Salazar envers le duc de Bourgogne.- Publié par M. Tuetey, Les Écorcheurs sous Charles VII, t. I, p. 54, d'après l'original des Archives de la Côte-d'Or, fonds de la Chambre des comptes de Dijon, B 11740.

(22 juin 1442.)

Sachent tuit que je, Jehan de Salasart, escuier d'escuierie des roys de France et de Castille, promet par la foy et serement de mon corps et sur mon honneur que ès païs de mon très redoubté seigneur monseigneur le duc de Bourgoigne, ne de ces serviteurs, amis, aliez et bienveillans, je ne feray ne souffreray faire dommaige ne desplaisir en quelque manière que ce soit, par moy ne par autre dont je auray puissance; mès les garderay et preserveray de tout mon pouvoir loyaulment, comme bon et loïal serviteur doit, car à tous jours me tieng et repute estre tel envers lui. Et en oultre je promet à mon dit très redoubté seigneur par la foy et serement de mon corps et sus mon honneur, comme dessus, que quant je sauray le dommaige ou deshonneur de lui, de cesdiz parans, amis, aliez et bienveillans, je luy feray incontinent savoir et de tout mon pouvoir et puissance y pourvoyeray, au bien, honneur et prouffit de ycellui monseigneur, de cesdiz parans, amis, aliez et bienveillans; et quant le plasir et vouloir de mon dit très redoubté seigneur sera et c'on y me voudra mender pour avoir le service de moy et de tous ceulx que je pourray finer et dont je auray puissance, je promet par le serement que dessus de le servir loiaulment avec toutte ma compaignie et puissance envers tous et contre tous, soit en ce réaulme et dehors, et tout cellon le bon plaisir et vouloir d'ycellui monseigneur, reservé mon souverain

seigneur le roy de Castille. En tesmoing de ce, j'é signé et seellé ces présentes de mon saing manuel et seellées de mon seel, le xxije jour de juing l'an mil iiije xlij.

Signé: J. SALAZAR.

LXXXIII

Bulle du pape Eugène IV, libérant les princes de Foix de leurs engagements envers Rodrigue de Villandrando, avec l'acte de publication par l'évêque de Rieux. -Archives des Basses-Pyrénées, E 439. Communiqué par M. Paul Raymond.

(13 septembre 1443, 24 mars 1444.)

Universis et singulis reverendissimis in Christo patribus et dominis, dominis miseratione divina sacrosante romane cardinalibus ecclesie, patriarchis, primatibus, archiepiscopis et reverendis episcopis, necnon chistianissimis dominis imperatoribus ac illustrissimis dominis regibus, presertim Francorum, Legionis et Castelle, Aragonum, et ceteris christianitatis regibus, principibus, ducibus, marchionibus, comitibus, vicecomitibus, baronibus, judicibus, ordinariis, delegatis, subdelegatis, ceterisque justiciariis, potestariis et officiariis, spiritualibus et temporalibus, et eorum locatenentibus, ac Christi fidelibus, quibus presentes litere pervenerint, Hugo, Dei gratia Rivensis episcopus, judex et commissarius ad infrascripta per sanctissimum in Christo patrem et dominum nostrum, dominum Eugenium, divina providente clemencia papam quartum, una cum quibusdam aliis nostris in hac parte collegis, cum illa clausula « quathinus vos vel duo aut unus vestrum », auctoritate apostolica specialiter delegatus seu deputatus, salutem in Domino sempi ternam, et obsequialem in omnibus voluntatem. Ad universitatis vestre noticiam deducimus per presentes nos literas dicti domini nostri pape, sua vera bulla plumbea cum cordula canapis more solito curie Romane bullatas, integras et sanas neque viciatas vel cancellatas nec in aliqua sui parte suspectas, sed omni prorsus vicio et suspicione carentes, nobis per magistrum Vitalem Sancii, procuratorem illustrium et magnificorum principum dominorum Gastonis Fuxi et Mathei Convenarum comitum, presentatas accepisse, que sunt tales:

Eugenius, episcopus, servus servorum Dei, venerabilibus fratribus Conseranensi et Sancti-Papuli ac Rivensi episcopis, salutem et

apostolicam benedictionem. Humilibus supplicum votis libenter annuimus eaque favoribus prossequimur opportunis. Sane pro parte dilectorum filiorum, nobilium virorum Gastonis Fuxi ac Mathei Convenarum comitum, nobis nuper exhibita peticio continebat quod olim, videlicet de anno Domini millesimo quadringentesimo tricesimo nono, cum dilectus filius Rodericus de Villandrando de Ispania, assertus comes de Ribadio, et nonnulli alii gentium armorum capitanei, maxima armigerorum Excoriatorum nuncupatorum multitudine associati, comitatum Convenarum ingressi fuissent ac plura et diversa castra, fortilicia, plateas et loca ejusdem comitatus, propria potencia dumtaxat suf'ulti, partim vi et violentia ac partim fraude ac partim timore occupassent, et tunc occupata detinerent ac plurima in illis et dicto comitatu dampna et detrimenta fecissent et tunc facerent: idem tunc Matheus comes, ad finem quod Rodericus et alii capitanei predicti, prout velle facere tunc minabantur, castra, fortilicia, plateas et loca occupata prefata in manibus antiquorum inimicorum domus de Fuxo non assignarent neque traderent, et ne prima illa ulteriora detrimenta paterentur, sed ut occupata predicta vel plura eorumdem de manibus ipsorum detentorum liberarentur, eidem Roderico nonnullas peccuniarum summas tunc expressas, in certis etiam tunc expressis locis et terminis, per se vel alium persolvere, tradere et assignare, tam ipse quam etiam dictus Gasto, quoad persolucio, tradicio et assignatio peccuniarum in locis et terminis hujusmodi integre fierent, ut prefertur, diversis temporibus ac vicibus, promiserunt et speciales promissiones fecerunt, se et bona sua omnia et singula propter ea obligantes; nec non eciam ipsi comites et eorum quilibet, super eo quod omnia et singula per ipsos promissa hujusmodi, juxta contenta in illis, plenarie servarent et adimplerent, seu servari et adimpleri facerent, plura et diversa corporalia prestiterunt juramenta, prout in diversis publicis instrumentis desuper confectis plenius dicitur contineri. Cum autem, sicut eadem peticio subjungebat, prefatus Matheus, qui certam ratione premissorum dicto Roderico peccunie summam jam persolvit, considerans violencias, rapinas et dampna per Rodericum et alios Excoriatores prefatos, ut prefertur, illata, non solum ab ulteriori satisfactione promissorum predictorum se retrahere velit, prout etiam hactenus retraxit, sed persolutam summam predictam ac dampna, rapinas et spolia a Roderico predicto ac suis gentibus in comitatu prefato contra Deum et justiciam

ac omnem humanitatem violenter et fraudulenter facta et impensa, repetere, eumque ad illorum satisfactionem compelli facere intendat; quare pro parte Gastonis et Mathei, comitum predictorum, nobis fuit humiliter supplicatum ut eis juramenta hujusmodi relaxare et aliis super premissis ipsorum statui opportune providere de benignitate apostolica dignaremur: Nos igitur ad quorum noticiam ex plurimorum fide dignorum informacionibus de plurimis violenciis, rapinis, incendiis et dampnis per Rodericum ac alios capitaneos et armigeros supradictos in regno Francie factis et perpetratis, jam pluribus annis elabsis, devenisse dignoscitur, statui comitum exponentium predictorum super premissis consulere et providere volentes ac omnium et singulorum premissorum et juramentorum predictorum qualitates, quantitates, modos et formas necnon instrumentorum predictorum tenores presentibus pro expressis habentes, hujusmodi supplicationibus inclinati, fraternitati vestre per apostolica scribta mandamus quathinus vos, vel duo aut unus vestrum, absque eo quod super hoc Rodericus predictus et alii forsan evocandi aliqualibet evocentur, omnia et singula juramenta per Gastonem et Matheum comites in premissis prestita ac facta hujusmodi penitus et omnino eis relaxare, ipsos et eorum quemlibet ad illorum vel alicujus eorum de cetero ullo unquam tempore non teneri neque obligatos esse decernere et declarare, necnon ad habundantiorem cautelam prefatos Gastonem et Matheum, comites, et eorum singulos super eo quod summe in terminis et locis persolute ac alia promissa in instrumentis contenta hujusmodi observata neque fuerunt neque existunt, a reatibus perjuriorum quorumlibet, si que premissorum occasione forsan incurrerunt, absolvere et in pristinum statum in quo tempore promissionum hujusmodi existebant, necnon ab eis et eorum singulis omnem inhabilitatis et infamie maculam sive notam, per ipsos occasione premissa forsan contractam, penitus abolere auctoritate nostra studeatis et procuretis, non obstantibus premissis ac constitucionibus et ordinacionibus apostolicis ceterisque contrariis quibuscumque. Datum Senis, anno Incarnationis dominice millesimo quadringentesimo quatragesimo tercio, id[ib]us septembris, pontificatus nostri anno tercio decimo. P. de Gastonibus.

Post quarum quidem literarum apostolicarum preinsertarum presentacionem et receptionem, fuimus per dictum magistrum Vitalem Sancii, procuratorem nomine procuratorio dictorum

« AnteriorContinuar »