Imágenes de página
PDF
ePub

et futuri, qualiter nos ob amorem dei omniumque sanctorum et pro remedio animae nostrae atque parentum successorumque nostrorum congregationem sanctimonialium in Quidilingoburg statuere curavimus, quatenus ibidem laus omnipotentis dei ejusque electorum ab ea in perpetuum colatur et nostri nostrorumque omnium memoria perpetretur1. 5 Et ut idem conventus illic certum famulatum obtineat, urbem in Quidilingoburg supra montem constructam cum curtilibus et cunctis aedificiis inibi constructis et quicquid clericis in eodem loco domino servientibus prius concessum habuimus et nonam partem ex omni conlaboratu ejusdem curtis ... ad ejus victum et vestitum perpetuo jure 10 possidendum donavimus. ...

Data Id. Sept. anno dominicae incarnationis DCCCCXXXVII, indictione VIIII, anno vero domni Ottonis invictissimi regis I. Actum in Quidilingoburg.

...

Original mit Siegel im Geh. Staatsarchiv zu Berlin s. R. Kaiserurkunden 15 No. 29.

Gedruckt bei Erath S. 3. Ueber die anderen Drucke vgl. Böhmer, Regg. 911-1313 No. 80 und Stumpf II, 1, No. 56; nach letzterem ist die Urkunde (wegen der Indiction, des annus regni und des Erzkanzlers) wohl in das Jahr 936

zu setzen.

4. König Otto I bestätigt die Schenkung seiner Mutter an das Stift 20 Quedlinburg, bestehend in der Curtis Quillingen sammt der daselbst befindlichen Kirche S. Jacobi nebst verschiedenen Ortschaften. 961. Juli 15.

In nomine sanctae et individuae trinitatis. Otto divina dispensante clementia rex. Noverit omnium fidelium nostrorum sollertia, 25 presentium scilicet et futurorum, qualiter nos per interventum domnae videlicet et nostrae matris reginae Mahthildis quasdam res suae proprietatis, quas usque huc dotali possidebat jure, cortem scilicet Quitilinga cum ecclesia in honore s. Jacobi apostoli consecrata in eodem loco in comitatu Friturici comitis cum villis sic nuncupatis Mersen- 30 leba 2 Kielereslebu Orthan Sultian Hahem Gerwigesthorp Biklinge Adelboldeshroth Harrikeshroth 10 Silicanvelth 11 Sippanvelth 12 et in aliis locis inde exaratis vel in antea exarandis ad monasterium in monte constructum in honore s. Servatii sanctimonialibus ibidem eo famulantibus jure possidendum perhenni concedimus cum omnibus illuc 35

8

4

6

-

1) perpetuetur Er. 2) Marsleben, jetzt wüst, lag etwa 2 Meile nordwestlich von Quedlinburg. 3) Sallersleben, wüst, nördlich von Q. 4) Orden, wüst, vor der Neustadt gelegen; s. Brecht in der Zeitschrift des Harzvereins II, 3, S. 8. 5) Sülten, gleichfalls wüst, etwa 3/4 M. östlich von Q. 6) Lage ungewiss; Fritsch I, 67, Anm. 2 denkt an Hoym. 7) Gersdorf, M. südöstlich von Q. 8) Biklingen, wüst, etwa 1/2 M. in fast südlicher Richtung von Q. 9) Lage nicht mit Sicherheit zu bestimmen. 10) Harzgerode.

11) Lag nach Fritsch's Annahme (1, 67, Anm. 4) zwischen Harzgerode und Siptenfelde.

12) Siptenfelde 22 M. südlich von Q.

pertinentibus familiis utriusque sexus, cortibus et cortilibus, aedificiis, terris cultis et incultis, agris pratis pascuis campis aquis aquarumve decursibus, molendinis, piscationibus, viis et inviis exitibus et reditibus, quaesitis et inquirendis, mobilibus et immobilibus. Statuimus

5 etiam, ut abbatissa, quae monasterium in monte situm regere videbitur, in ecclesia inferius in corte constituta, haud minus quam duodecim clericos pro nostrarum remedio animarum debitorumque toto victu et vestitu praevideat aevo. Et ut haec concessionis nostrae auctoritas a nostris verius successoribus credatur atque labentium per 10 curricula temporum firma et corroborata eisdemque sanctimonialibus perpetualiter stabilita permaneat, propria nostra manu eam firmavimus et anuli nostri inpressione sigillari jussimus.

15

20

Signum domni Ottonis (Monogr.) serenissimi regis.

Luidulfus cancellarius ad vicem Brunonis archicapellani recognovi. Data Id. Julii anno dominice incarnationis DCCCCLXI, indictione IIII, anno vero domni Ottonis invictissimi regis XXVI. Actum in Quidilingaburg in dei nomine feliciter, amen.

Original mit Siegel im Geh. Staats- Archiv zu Berlin s. R. Kaiserurkunden No. 57.

Gedruckt bei Erath S. 11 f.

5. König Otto's (II) Bestätigung der vorhergehenden Schenkung.

961. Juli 24.

In nomine sancte et individuae trinitatis. Otto divina ordinante clementia rex. Noverit omnium fidelium nostrorum sollertia, praesen25 tium scilicet et futurorum, qualiter nos per interventum domnae et nostrae aviae, reginae Mahthildis, quasdam res suae proprietatis, quas usque huc dotali possidebat jure, cortem scilicet Quitilinga cum ecclesia in honore s. Jacobi apostoli consecrata in eodem loco in comitatu Friturici comitis cum villis sic nuncupatis Mersenleba Kielerslebu Or30 than Sultian Hahem Gerwigesthorp Biklinge Adelboldeshroth Silicanvelth Sippanvelth et in aliis locis inde exaratis vel in antea exarandis ad monasterium in monte constructum in honore s. Servatii sanctimonialibus ibidem deo famulantibus jure possidendum perhenni concedimus cum omnibus illuc pertinentibus familiis utriusque sexus, cortibus et 35 cortilibus, aedificiis, terris cultis et incultis, agris pratis pascuis campis aquis aquarumve decursibus, molendinis, piscationibus, viis et inviis, exitibus et reditibus, quaesitis et inquirendis, mobilibus et immobilibus. Statuimus etiam, ut abbatissa, quae monasterium in monte situm regere videbitur, in ecclesia inferius in corte constituta haud 40 minus quam duodecim clericos pro nostrarum remedio animarum debitorumque toto victu et vestitu praevideat aevo. Et ut haec concessionis nostrae auctoritas a nostris verius successoribus credatur atque labentium per curricula temporum firma et corroborata eisdemque sanctimonialibus perpetualiter stabilita permaneat, propria nostra manu 45 firmavimus et anuli nostri inpressione sigillari jussimus.

eam

Signum domni Ottonis (Monogr.) invictissimi regis.

Luidulfus cancellarius ad vicem Brunonis archicapellani recognovi. Data VIIII. Kal. Augusti anno dominicae incarnationis DCCCCLXI, indictione IIII, anno videlicet regni serenissimi regis Ottonis primo. Actum Walahusun in Christi nomine, amen.

Original mit Siegel im Geh. Staats- Archiv zu Berlin s. R. Kaiserurkunden No. 58.

Gedruckt bei Erath 12; vgl. Stumpf II, 1 No. 547.

6. König Otto II giebt den Kanonikern (von S. Wiprecht) in der Vorstadt Quedlinburg das Recht der freien Abtswahl. 964. Juli 27.

5

10

.. Otto divina annuente clementia rex. Noverint omnes fideles nostri, praesentes scilicet et futuri, qualiter nos more regio de statu sanctę ecclesiae corroborando tractantes ob interventum domnę Mahthildis reginae, nostrae videlicet avię, canonicis in suburbio castelli 15. Quidelingoburg manentibus regalitatis nostrae privilegium donare decrevimus, ut liberam inter se abbatem seu primicerium eligendi habeant potestatem sicut in ceteris abbatiis regiae dominationi sub jectis...

1

Data VI. Kl. Aug. anno dom. incarnat. DCCCCLXIIII, ind. VII, 20 anno vero regni serenissimi regis Ottonis junioris IIII. Actum Tarneburg.

...

Original mit Siegel im Geh. Staats- Archiv zu Berlin s. R. Kaiserurkunden No. 60.

Gedruckt bei Erath S. 13. Vgl. Stumpf II, 1, No. 556.

7. König Otto III bekennt, dass er in Quedlinburg einen mit gewissen Privilegien ausgestatteten Markt errichtet habe, dessen Einkünfte in derselben Weise wie diese von seinen Vorfahren zu Köln, Mainz und Magdeburg überlassen worden, seiner Tante der Aebtissin Mathilde von Quedlinburg und deren Nachfolgerinnen überwiesen werden sollen. 994. Nov. 23.

C. In nomine sanctae et individuae trinitatis. Otto divina favente

25

30

clementia rex. Omnium fidelium nostrorum, tam presentium quam futurorum, pateat devotioni pie, qualiter nos dilectę aviae nostrę ob interventum Adalheidis imperatricis auguste karęque amitae nostrae 35 Mahtildis monitionem in metropoli Quidiliggaburhc animae nostrae pro remedio honoris atque temporalis memoria hanc prefatam civitatem et sublimandi causa, eo quod patres nostri nobiles hunc locum precipue

1) Auf der Rückseite der Urkunde steht: Ad. s. Wichbertum.

venerantes amabant et quoniam sic fidelibus nostris complacuit, Heinrico videlicet duce et consanguineo nostro suoque aequivoco filio et conduce necnon Willigiso archipresule Magontino ac Hillibaldo Wormaciense episcopo consiliantibus, mercatum erigere decrevimus et de5 stinatum regalis potentie magnanimitate pleniter eduximus, ea videlicet ratione ut eadem jam prefata amita nostra sibique successurę eodem regimine abbatissae ad usum deo sanctoque Servatio ibidem servientium famularum in in1 majori aeclesia monetis theloneis omnique in mercatorio jure, quod antecessorum nostrorum, regum scilicet et imperatorum, 10 industria Coloniae Magontię Magadaburch similibusque nostrae dicionis in locis antea videbatur esse concessum, quidlibet faciendi utiliter pociendi solutam habeant potestatem. Huncque mercatum sic clare illis perdonavimus, ut nullus dux vel comes aut alia aliqua judiciaria persona, modica sive grandis, nisi quem ipse consantaneo voto sibimet 15 advocatum elegerint, de hoc se intromittere presumat nec quisquam infra hos terminos, ab orientali plaga ad occidentalem, a Sala dico usque Oveccaram, in australi latere ad aquilonarem, de Unstrod et Helmana usque Badam 2 fluvios et paludem, quae ex Oscherslevo tenditur usque Hornaburhc 3, ullatenus alium ut aliquem promovendo 20 exerceat toto offensionis nostre sub periculo summaeque jussionis obtestatione omni virtute hoc prohibendo firmiter interdicimus, exceptis igitur his, que prius, quam istud inciperet preceptum, locis legaliter constructa esse cernuntur veraciter atque creduntur, quorum et nomina, ne hii, quibus hoc manet incognitum, erroris nodo amplius dubitarent, 25 definite subtus scribere precepimus. In oriente Islevo, in austro Walahusun Radolvoroth Hazacanroth 5, in occidente Haverstedi Saliganstedi. Haec constare laudamus atque concedimus, coetera omnia regalis nostre potestatis damnatione infra supra determinatum fluviorum ambitum nunc et in antea perpetuo destruentes. Et ut haec donatio30 nis auctoritas presenti atque futuro tempore firma et inconvulsa permaneat, hoc preceptum inde conscriptum sigilli nostri impressione signare jussimus manuque propria, ut infra videtur, corroboravimus. Signum domni Ottonis (Monogr.) gloriosissimi regis.

Hildibaldus episcopus et cancellarius vice Willigisi archiepiscopi

35 recognovi.

Data VIIII. Kal. Decembris anno dominice incarnationis DCCCCXCIIII, indictione VII, anno autem tertii Ottonis regnantis undecimo. Actum Bruohcsella feliciter, amen.

Original mit gut erhaltenem aufgedruckten Siegel im Haupt-Staats - Archiv zu Dresden No. 8.

Lückenhaft gedruckt bei Erath 25. Ueber die anderen Drucke vgl. Stumpf II, 1 No. 1026.

1) So: Schluss und Anfang einer Zeile. 2) Ocker, Unstrut, Helme, Bode. 3) Oschersleben, Hornburg. 4) Die Construction ist nicht klar. 5) Eisleben, Walhausen, Rottleberode, Harzgerode. 6) So, lies Halverstedi. 7) Osterwick.

8. Konrad, römischer Kaiser, nimmt die Kaufleute von Quedlinburg in seinen Schutz und gestattet ihnen ungehindert im ganzen Reiche Handel zu treiben und nach demselben Rechte zu leben wie die Kaufleute zu Goslar und Magdeburg. 1038.

In nomine sanctae et individuae trinitatis. Cuonradus divina favente clemencia imperator augustus. Notum sit omnibus Christi

5

nostrique fidelibus, presentibus sicuti futuris, qualiter nos ob interventum dilectissimae nobis Giselae, videlicet imperatricis augustae, ac carę sororis nostrae spiritalis, venerabilis abbatissae Adelheidis, sane 10 ob ejus magnum et gratissimum in nos sepe collatum meritum nec non ob humilem Ekahardi marchionis nostri fidelis rogatum negotiatores de Quidelineburg sub nostram recepimus tuitionem, concedentes eis et firma lege statuentes, ut per omnes nostri regni mercatus ubique suum libere exerceant negotium et tali deinceps lege ac justicia vivant, 15 quali mercatores de Goslario et de Magedeburgo antecessorum nostrorum imperiali ac regali traditione usi sunt ac utuntur, et ut de omnibus, que ad cibaria pertinent, inter se judicent, ita scilicet ut que pro his a delinquentibus pro negligentia componuntur, tres partes mercatoribus, quarta cedat judici civitatis. Precipientes vero firmiter 20 mandamus, ut nullus episcopus, nullus dux comes vicecomes sculdassio seu ulla nostri regni vel magna persona vel parva predictos negotiatores audeat despoliare vel inquietare absque legali judicio, sed ipsi hanc traditionem nostra regali concessione teneant in perpetuo firmam. quis autem temerarius hoc nostrum preceptum in aliquo infringere 25. temptaverit, sciat se compositurum C libras auri, medietatem camerae nostre et medietatem predictis mercatoribus. Quod ut diligentissime ab omnibus in aeternum conservetur, cartam hanc inde scriptam manuque propria subtus firmatam sigillo nostro insigniri jussimus. Signum domni Cuonradi (Monogr.) regis invictissimi. Eppo cancellarius et archicapellanus recognovit.

Si

Data V. Kal. Octobris indictione VII. anno dominicę incarnationis MXXXVIII, anno autem dompni Cuonradi ordinat. ejus XVII, regni vero VIII. Actum Wormaciae feliciter, amen.

30

Die Echtheit dieser im Stadtarchiv zu Quedlinburg befindlichen Urkunde wird angezweifelt von Stumpf, Reichskanzler No. 2117, ebenso von Breslau, Die Urkk. 35 K. Konrad's II S. 155:

[ocr errors]

,Die Ansicht des Facsimile's (Schrift saec. XII. ex; Monogramm und Siegel unecht), die Unterschrift des Eppo canc. et archicap. sammt dem Recognitionszeichen, das in echten Originalen nicht vorkommt, die Zeile Signum Conradi regis, die Chronologie nach ann. ordinationis ohne ann. imp. u. a. machen die Fälschung zweifellos. Aber ein echtes Original hat existirt, wie aus Urkunde Heinrichs III. [s. folgende No.] hervorgeht; nach seinem Verlust ist wohl auf Grund dieser Urkunde unser Diplom gefälscht."

Gedruckt bei Erath 62.

« AnteriorContinuar »