Parrhasio dictum Panos de more Lycaei.

nec non et sacri monstrat nemus Argileti
testaturque locum et letum docet hospitis Argi.
hinc ad Tarpeiam sedem et Capitolia ducit,
aurea nunc, olim silvestribus horrida dumis.
iam tum religio pavidos terrebat agrestis
dira loci, iam tum silvam saxumque tremebant.
'hoc nemus, hunc' inquit 'frondoso vertice collem

345

350

(quis deus incertum est) habitat deus: Arcades ipsum

credunt se vidisse lovem, cum saepe nigrantem

aegida concuteret dextra nimbosque cieret.

haec duo praeterea disiectis oppida muris,
reliquias veterumque vides monimenta virorum.

355

TESTIMONIA.

344 Priscianus 688 Probi inst. I 4, 20 Terentianus Maurus 1223 Servius Aen. I 232 'Parrhasio de more Lycaei' schol. Lucani II 237 'Panos... Lycaei' Probi inst. II 1, 20 Phocae ars III 13 (1705) Claudius Sacerdos II 11 349 sq. Nonius 379, 14 'iam ... loci' Servius Aen. I 293 351 sq. hoc ... deus' Priscianus 1183 'hunc ... deus' Claudius Sacerdos I 185 352 'quis... deus' Seneca epist. 41, 2

VARIA LECTIO.

E ut vid.) P

Servius Aen. I 232

fast. II 423

rh

344 PARNASIO Rb, Prisciani p Parafyo y Arcadici

U

DICTAM M monte x, Schraderus conl. Ovidii licaei b 345 m. 2 in mg. add. b NECNON continuat MONSTRANTNEMVS (NE in ras.) R argiloeti bc sapere videtur Peerlkampo: legit hunc versum Servius.

M

346 glossam LAETUM M

hofpiti b

347 AT P ait y1 (ad y2)

TARPEIAM

L

capitolio y1

eras.) M religi b relligio c

V

SILVAS R TREMEBANT (T pr. add.) P TENEBANT M tremebat γ

351 HUC M .hoc 72 .hoc 73 (hunc y1, ut vid.) inquid y collem, at faxu y 352 INCERTU EST M DEOS (0 corr. in V) P 353 SED P 354aegida concuteret: hic distinguendum' cieret (r in ras.) b

hanc Ianus pater, hanc Saturnus condidit arcem:
Ianiculum huic, illi fuerat Saturnia nomen.'
talibus inter se dictis ad tecta subibant

pauperis Euandri passimque armenta videbant.

360

Romanoque foro et lautis mugire Carinis.

ut ventum ad sedes, 'haec' inquit limina victor

Alcides subiit, haec illum regia cepit.

aude, hospes, contemnere opes et te quoque dignum

finge deo rebusque veni non asper egenis.'

365

dixit et angusti supter fastigia tecti

ingentem Aenean duxit stratisque locavit
effultum foliis et pelle Libystidis ursae.

Nox ruit et fuscis tellurem amplectitur alis.
at Venus haut animo nequiquam exterrita mater
Laurentumque minis et duro mota tumultu

370

TESTIMONIA.

363

358 Macrobius Sat. I 7, 23 Arusianus p. 248 L. 360 'pauperis E.' Probi inst. II 1, 34 361 lautis m. c.' schol. Hor. epist. I 7, 48 362 sq. 'haec subiit' Macrobius Sat. III 6, 9 Arusianus p. 259 L. Nonius 403, 24 'haec Alcides' schol. Iuven. XI 63 'haec cepit' Nonius 253, 17 364 'aude opes' Nonius 442, 27 Isidorus orig. II 21, 20 schol. Hor. epist. II 2, 111 364 sq. 'aude... deo' Seneca epist. 18, 12 de paup. 460 H. 'et... deo' Seneca epist. 31, 11 366 sq. angusti duxit' Augustinus de gramm. 2016 P. 369 Sergius in Donat. 7 p. 479 Endl. (1831) 370 Priscianus 546 Arusianus p. 228 L.

6

...

VARIA LECTIO.

C

357 HAN SATVRNVS (corr. m. ant.) P Wagneri lect. Verg. 350 358 Iuniculum yl

n

γ

(ad 72) fubibat y 361 Roma..no y LATIS M Carinis testatur Servius

b victor confirmat Servius 363 SVBIT R SUBIT M 364 CONTEMPNERE Rc comptempnere y comtempnere b

nobift uictor

P deo. (o m. 2) y
REB.Q. M rebuf c 366 ANGVISTI P
MPybc 367 aenea c 368 spoliis Goth. tert., Schraderus

ybc 369 & fufcif in ras. c 370 AD PR A.t c

(corr. m. 2) R AVT Py1 had c2 ad cl Schraderus TUMULTUM M

Volcanum adloquitur thalamoque haec coniugis aureo
incipit et dictis divinum adspirat amorem:

'dum bello Argolici vastabant Pergama reges

debita cassurasque inimicis ignibus arces,

375

non ullum auxilium miseris, non, arma rogavi

artis opisque tuae nec te, carissime coniunx,
incassumve tuos volui exercere labores,
quamvis et Priami deberem plurima natis
et durum Aeneae flevissem saepe laborem.

380

nunc Iovis imperiis Rutulorum constitit oris :

ergo eadem supplex venio et (sanctum mihi nomen)
arma rogo genetrix nato. te filia Nerei,

te potuit lacrimis Tithonia flectere coniunx.

aspice qui coeant populi, quae moenia clausis

385

ferrum acuant portis in me excidiumque meorum.'
dixerat et niveis hinc atque hinc diva lacertis
cunctantem amplexu molli fovet. ille repente

TESTIMONIA.

374 'dum b. A.' Emporius rhet. p. 305 Cap. venio' Servius Aen. VIII 374 384 schol. Hor. carm. I 28, 8 Servius Aen. I 489 385 sq. aspice ... portis' Seneca epist. 49, 7 portis' schol. Hor. a. p. 200 Servius Aen. I 299 II 27 fovet' Nonius 252, 18

ctantem

...

'quae

388 'cun

381 sq. 'nunc

VARIA LECTIO.

372 Vulcanum bc

E

AURO M aureo m. 2 add. c

m

alloquit' c

373 infpirat my 374 bellu b

375 CASVRAS MPybc 376 AXILIVM Paxilium y

pergaa b

377 opisve m

381 Hunc cl

378 Incafum b ve] Q. M 380 dolorem m IOVIIS P INPERIIS M imperio m, Oblongus Pierii, Menag. pr., %: sono, ni fallor, elegantiore. 'imperio ... et subdistingue' Servius 382 fcm b

ན

~

nomen y, Leid. NVMEN (V m. 2 in ras.) P NVMEN Rbcy NUME. M. Sanctum sibi id nomen dicere videtur, quod genetrix nato arma roget. sanctum tibi nomen Schraderus

hic distinguendum' Servius genitrif c
Menag. alt., Mentel. tert., %, Asper apud Servium

exci

Pieriani 386 dium y exicium b 387 ADQVE R

Neres nonnulli’

accepit solitam flammam, notusque medullas
intravit calor et labefacta per ossa cucurrit:
non secus atque olim tonitru cum rupta corusco
ignea rima micans percurrit lumine nimbos.
sensit laeta dolis et formae conscia coniunx.
tum pater aeterno fatur devinctus amore
'quid causas petis ex alto? fiducia cessit
quo tibi, diva, mei? similis si cura fuisset,
tum quoque fas nobis Teucros armare fuisset :
nec pater omnipotens Troiam nec fata vetabant
stare decemque alios Priamum superesse per annos.
et nunc, si bellare paras atque haec tibi mens est,
quidquid in arte mea possum promittere curae,

390

395

400

quod fieri ferro liquidove potest electro,

quantum ignes animaeque valent, absiste precando
viribus indubitare tuis.' ea verba locutus

TESTIMONIA.

396 sq.

396

398 sq.

392 Servius Aen. VII 142 393 'et ... coniunx' schol. Hor. carm. II 4, 6 395 'quid... alto' Nonius 237, 20. 366, 23 'similis . . . fuisset' Iulius Rufinianus 239 R. Priscianus 1151 fuisset' Priscianus 1144 Servius Aen. IV 696 annos' Servius Aen. IV 610 vius Aen. VII 315 Macrobius Sat. I 14, 14 Nonius 233, 33 schol. Persii I 14 Hor. carm. 404-406 'ea...

'similis

'nec

399 'decem

annos' Ser

402 Probus 11, 16 403 'quantum valent'

IV 12, 1 Servius Aen. I 57

soporem' Gellius IX 10

diuinaeif cl MEIS R

397 om. Mentel. alt. m. 1 FUISSENT M 398 ompf c EEST P

395 QUIT M 396 QVOD R QVAE M
subisset prop. Heinsius, ut IX 757

TEVCROS NOBIS P teucrof nobif c
u&ebant c 400 ADQVE R

men b

401 QUITQUIT M Quidquid (d pr. corr. in c) y Quicquid

optatos dedit amplexus placidumque petivit
coniugis infusus gremio per membra soporem.

Inde ubi prima quies medio iam Noctis abactae

405

curriculo expulerat somnum, cum femina primum,
cui tolerare colo vitam tenuique Minerva
impositum, cinerem et sopitos suscitat ignes,
noctem addens operi, famulasque ad lumina longo
exercet penso, castum ut servare cubile
coniugis et possit parvos educere natos:

410

haut secus ignipotens nec tempore segnior illo
mollibus e stratis opera ad fabrilia surgit.
insula Sicanium iuxta latus Aeoliamque
erigitur Liparen, fumantibus ardua saxis,

415

TESTIMONIA.

405 sq. placidum.. soporem' Claudius Sacerdos I 177 Charisius 245 Diomedes 456 P. Nonius 366, 27 rus orig. I 36, 15 408-410 'cum I 1, 48 409 sq. 'cui Priscianus 719 410 schol. tos' schol. Hor. epod. II 39 latus' Servius Aen. X 653

...

'placidum ... gremio' Isidoignes' Donatus ad Ter. Andr. impositum' Arusianus p. 264 L. 409 Persii VI 45 412 sq. 'castum ... na415 Nonius 346, 26 416 'insula .. 417 'Aeoliam Liparen' Servius Aen. I 52

VARIA LECTIO.

406 INFVSVM infusum Proinfusus legunt'

408 primum]

405 placidů c1 placiduf c2 notum Nonius: cf. 389 (M m. ant. corr. in S) P INFVSVM (M m. ant. in ras.) R bus et Carminius propter sensum cacemphaton ... alii Servius. infusus Charisius, Claudius Sacerdos, Nonius effusus Diomedes. placidus... infusum malebat Burmannus GREMIO m. ant. in ras. R 407 abacto Montalb. opacae Peerlkampus duram Peerlkampus ex Terentii Andr. I 1, 47 408 sq. multi sic distinguunt: inde ubi . . . abactae, curriculo e. s. cum f. primum, cui . . . impositum' Servius. Post curriculo et somnum dist. in M 409 'tenuique Minerva... et alii hic distinguunt et subaudiunt mos est vel placet. . . et sic inferunt: impositum cinerem... ignes. alii sic legunt: tenuique M. inpositum' Servius. Post cinerem dist. in M 410 INPOSITUM Mbc IGNES MRylbc IGNIS (I post. m. ant. corr. in E) P 412 EX413 CONIUGIS M CONIVGIS (ONIV m. 2 in ras., in spatio 414 HAUD MRyb Aud c

ERCENS M

5 liter.) R ut vid.) R

n

415 E M

adfurgit (ad eras.) b 417 lyparen 7

R lipare blyparem c

STRATIS (R in ras.

LIPARE (L in rus.)