quam super adventu Teucrum Turnique hymenaeis
femineae ardentem curaeque iraeque coquebant.
huic dea caeruleis unum de crinibus anguem
conicit inque sinum praecordia ad intuma subdit,
quo furibunda domum monstro permisceat omnem.
ille inter vestes et levia pectora lapsus.
volvitur attactu nullo fallitque furentem,
vipeream inspirans animam; fit tortile collo
aurum ingens coluber, fit longae taenia vittae
innectitque comas, et membris lubricus errat.
ac dum prima lues udo sublapsa veneno
pertemptat sensus atque ossibus implicat ignem
'necdum animus toto percepit pectore flammam,
mollius et solito matrum de more locuta est,
multa super natae lacrimans Phrygiisque hymenaeis:

345

350

355

VARIA LECTIO.

344 QVM R

(u post. m. 2) y Ardentem

ang VEM V

SuperhymeNAEIS V

HYMENEIS RY HYMAENEIS M hymineif c

iraeque V ARDENTEM. M. 346 DEA, M

347 CONicit inQVE V

TEUCRUM M teucrum

345

unum

11

CONICIT M Coicit

ras.) R

UESTES, M

(a pr. m. 2) y SPIRANS MV

fit TOrtile collo V

DOMVMETMONSTRO (ETM in

OMNem Vome b 349 INter vESTESETLEVIA

LEUIA M laeuia y pectora] CORPORA R
nullOFALLITQue furentem V
fi' b2 fa bl

356 CONCEPIT R: cf. IV 502 XI 369

358 NATA Ry2b: cf. 398

HYMENEIS R HYMAENAEIS M

pectora lacrimis Mentel.

dum suprascr. y LUES.

́exulibusne datur ducenda Lavinia Teucris,
o genitor, nec te miseret gnataèque tuique?
nec matris miseret, quam primo aquilone relinquet
perfidus alta petens abducta virgine praedo?
an non sic Phrygius penetrat Lacedaemona pastor
Ledaeamque Helenam Troianas vexit ad urbes?
quid tua sancta fides? quid cura antiqua tuorum
et consanguineo totiens data dextera Turno?
si gener externa petitur de gente Latinis

360

365

idque sedet Faunique premunt te iussa parentis,

omnem equidem sceptris terram quae libera nostris

dissidet, externam reor et sic dicere divos.

370

et Turno, si prima domus repetatur origo,
Inachus Acrisiusque patres mediaeque Mycenae.'

TESTIMONIA.

359 Macrobius Sat. IV 3, 7 Emporius rhet. 304 C. Asper iun. 1726 P. Servius Aen. XII 15 360 Probi inst. I 6, 2 'nec tuique' Arusianus 246 L. 362 Servius Aen. X 774 363 sq. Donati ars III 6, 2 Beda de trop. 386 C. schol. Hor. carm. III 3, 25 IV 9, 16 363 Diomedes 460 P. Isidorus orig. II 30, 7 Servius Aen. IX 144 parentis' Nonius 365, 2 371 sq. Servius Aen. VI 88 pater' schol. Hor. carm. II 3, 20 372 Servius Aen. VII 791

...

primum & RELINQET M`relinquit c2

368Fauni "et...

exulibus ducenda datur nonSnatae y natae c gnati Probi miserae Venetus prim.. c1

b

362 aducta c abrepta Rottend. sec., Servii Aen. X 774 Voss., Regin. (obducta Paris.) 363 ANNON M, Diomedes, Isidori ed. pr. ATNON Ry, Donati cod., Isidori ∞ (ut non Gud. 4), schol. Hor. Acnnon (c m. 2) b Adnon (d corr. in t) c 'at non sic Phrygius: legitur et annon sic, sed hoc absolutum est. si autem at legeris, copulativa particula est ad ornatum solum pertinens' Servius. a! non olim conieci. PHRYGIVS (HRYG in ras.) R PHYGIOS M prygiuf 1 frygius 72 LACAEDEMONA MR 364 LAEDEAM R ledeamy helenam y troianuf b1 365 QUIT M fea c quit y 366 quid consanguineo Servii in lemmate

iura Parrhas. Ven.

Regin. Lips. 367 Sic ut vid. yl 369 QAE M

D I

DICERE Rbc POSCERE M dicere, ał pofcere y: cf.

371 sine interp. M Oudart., schol. Hor.

370 Desid& c

272 VIII 512

fi

372 ACRISEUS M acrif.iufy
my.cenae y micenae c

acriuf b

pater

His ubi nequiquam dictis experta Latinum
contra stare videt penitusque in viscera lapsum
serpentis furiale malum totamque pererrat,
tum vero infelix, ingentibus excita monstris,
immensum sine more furit lymphata per urbem.
ceu quondam torto volitans sub verbere turbo,
quem pueri magno in gyro vacua atria circum
intenti ludo exercent (ille actus habena
curvatis fertur spatiis; stupet inscia supra
inpubesque manus, mirata volubile buxum;
dant animos plagae): non cursu segnior illo
per medias urbes agitur populosque ferocès.
quin etiam in silvas, simulato numine Bacchi,
maius adorta nefas maioremque orsa furorem
evolat et natam frondosis montibus abdit,

quo thalamum eripiat Teucris taedasque moretur,

375

380

385

TESTIMONIA.

378 sq. Probus de nom. 23 p. 219 Endl. 378 'ceu q. t.' Cledonius 1923 'torto .. turbo' Charisius 48. 117 P. exc. Charis. 550, 16 K. (101 Endl.) anon. de orthogr. 2803. 2804 Beda de metris 2348 P. 'verbere torto' Diomedes p. 315 P.

vius Aen. IV 82 380 'ludo e.' appendix Endl. 382 'volubile b.' Priscianus 640I 17, 4 schol. Persii III 51

379 sq. 6 vacua... ludo' Ser

ad Probi art. min. 26 p. 440 383 'dant a. p.' Probi inst.

VARIA LECTIO.

373 sq. om., imo mg. m. 2 add. b

373 NEQUICQUAM M 374

ftare (f m. 2) y 375 furiade 71 per.errat y 376 ingentibuf excita, suprascr. at magnif exercita y: cf. V 779

Heynius. IMMENSAM Ry INMENSAM Mbc

377 immensum proposuit incensam Burmannus

limphata c Totum versum spurium habet Peerlkampus 378 con

dam y

r

toto y tortus Charisius 117

volitans om. Charisius, Beda,

380 EXERCUENT M

hebena cl

fenior γ 384 q: sup. b

FEROCES

inc. de orth. 2803 379 giro c

g

HABENIS R 383 plage y
M2Rybc FEROCIS MI 385 SILUIS M filuif (a m. ant.) c
386 Manuf yl adhorta b1 adorsa m
Hunc quidem versum abesse malim.

'euhoe Bacche' fremens, solum te virgine dignum
vociferans, etenim mollis tibi sumere thyrsos,
te lustrare choro, sacrum tibi pascere crinem.
fama volat, furiisque accensas pectore matres
idem omnis simul ardor agit nova quaerere tecta:
deseruere domos, ventis dant colla comasque

pampineasque gerunt incinctae pellibus hastas.

ast aliae tremulis ululatibus aethera complent :
ipsa inter medias flagrantem fervida pinum
sustinet ac natae Turnique canit hymenaeos,
sanguineam torquens aciem, torvomque repente
clamat 'io matres, audite, ubi quaeque, Latinae:
siqua piis animis manet infelicis Amatae
gratia, si iuris materni cura remordet,
solvite crinalis vittas, capite orgia mecum.'

TESTIMONIA.

...

390

396

395

400

389 sq. 'euhoe vociferans' Charisius 214 389 'euhoe B. f.' schol. Hor. carm. II 11, 17 391 'sacrum . . crinem' Servius Aen. II 684 399 sq. torvum matres' Servius Aen. XII 95 'torvumque r. c. Donati ars III 2, 2 Servius Aen. I 251 V 19 ge. III 28 torvum clamat' Diomedes 401 Cledonius 1922 Servius Aen. II 32

III 68 400 'o matres... Latinae' Priscianus 1060 P. (interpolatus) 'io matres Latinae' Terentianus Maurus 532 'io matres audite' schol. Hor. carm. IV 2, 49 401 sq. 'si... gratia' Servius Aen. XII 57 403 Nonius 390, 22 schol. Hor. carm. III 14, 8

M CHOROS Rbc choruf, u corr. in o, γ

accenfa c

pectore b pectora clz 393 omnes yb 394 domuf

ylc 396 et 395 transposuit Peerlkampus

ALLAE M illae probavit Peerlkampus

di

397 meaf c

h

396 aftaf y 395

VLVLANTIBVS R conplenty

HYMAENEOS M

fraglentem yl 398 ac] hac c

himene of b 399 TORUUM.Mybc add.) R

400 '10 M io b

AVDITE (E m. 2

ubicumque Menag. pr., z ubi quaeque L. pro quaecumque;

potest tamen hic ubi pro ubicumque accipi' Priscianus interpolatus 401 infelicef cl amate y 402 cu.ra b 403 CRINALES Rbc1 quatite Schraderus

talem inter silvas, inter deserta ferarum,
reginam Allecto stimulis agit undique Bacchi.
Posquam visa satis primos acuisse furores
consiliumque omnemque domum vertisse Latini,
protinus hinc fuscis tristis dea tollitur alis

405

audacis Rutuli ad muros, quam dicitur urbem

Acrisioneis Danae fundasse colonis,

410

praecipiti delata noto. locus Ardea quondam

dictus avis (et nunc magnum manet Ardea nomen,

set fortuna fuit): tectis hic Turnus in altis
iam mediam nigra carpebat nocte quietem.
Allecto torvam faciem et furialia membra
exuit, in cultus sese transformat anilis;

415

et frontem obscenam rugis arat, induit albos
cum vitta crinis, tum ramum innectit olivac;

TESTIMONIA.

409'audacis

muros' Servius Aen.

405 Servius Aen. V 792 IV 615 410 Diomedes 423 Priscianus 584 Probi inst. I 14, 2 'Acrisioneis D.' Charisius 2 Marius Victorinus 2471. 2474 412 ef. schol. Veron. 97, 33 K. 415 'Allecto t. f.' Probi inst. I 4, 6 416 ‘in ... aniles' Arusianus p. 265 L. 417 'et arat' Nonius 204, 27 arat' Macrobius Sat. VI 6, 6 schol. Hor. carm. IV 13, 11 epod. 8, 4 417 sq. 'induit . . . crines' Priscianus 1205 Consentius 2055 418 'tum ... olivae' Servius Aen. VIII 128

'frontem

Vybe MANET M TENET R‘retinet quidem nomen adhuc' schol. Veron.

no

ArdeA V NOME M men b 413 SED RVybc fuit V tectis hic] HICTECTIS V 414 MEDIA Ryl nigram yl Nigra carpebat nOCTE V 415 ALLECTO. M Alecto c FACIEM V 416 cultus Arusianus VVLTVS MRVybc TRANFORMAT V tranfform& cl ANILES Mybe ANIL.S V 417--429 Veron. fol. 215 a 417 OBSCENAM V 418 crinef y crinef be

i

nectit y