XXI.

Donatio Dna. Theresiae Caxal Turiasonensi Ecclesiæ.

Ex arch. Turiason. Eccless. (Argaez, föl. 504.)

Ego Theresa Caxal, Domina in Borgia, et in Tirasona, per donationem Principis in Aragonia, facio hanc cartam donationis Episcopo Martino, Clericis et Ecclesie Virginis Marie de Horta in Tirasona, in meam devotionem et pro peccatis meis. Offero, et dono, de meis bonis liberis omnes meas possessiones, cultas et incultas, montes, prata, defessas in dicta Tirasona, et illas quas habeo a Monte Cierzo ad Pratum maiorem cum omnibus meis iuribus, intratibus et exhibibus, aquis, pascuis, herbis, riguis, arboribus fructiferis et infructiferis, et in termino Baqueca duodecim hæreditates planas aratorias, sembraturæ quælibet septem caffitiorum: domum meam, quam nunc teneo paraiam cum ornatibus, servitorijs sericis auro et argento, et omnia mea mobilia et situa in dicta Tirasona. Et hoc sit firmum et ratum in perpetuum ex nuc, et tunc, coram testibus ex consanguineis meis proximis adstantibus; ut nullam tibi Episcopo, et dictæ Ecclesiæ iniuriam fatiant in posidendo et tenendo. Et iuro Omnipotenti Deo, et Beate Marie de Horta, et omnibus Sanctis nunquam anullare, revocare, per me, neque per meos, sed vos teneatis et possideatis, quod nunc ego teneo, et faciatis ad nutum vestrum in pignorando, vendendo, alienando et permutando, ut vobis magis expedire videatur. Et hanc donationem meam liberam facio absque ullo penso, et vos liberam accipiatis: tantummodo in vestris divinis obsequijs memores stote, ut Deus et Beata Maria de Horta, meum gratificent votum, et auxilium impendant tempore oportuno. Et si aliquis ex meis, sive ex paganis, contradictionem fecerit, et attemlaverit hanc contradicere meam donationem, indignationem accipiant sempiternam. Et ut vos mei magis coniuncti ratam et firmam teneatis hanc cartam dono vobis totum terminum de Samanes. Consanguineis meis Petro et Ramiro Marie Therese commendo hanc Ecclesiam et illam Verole, quam filius meus Petrus edificavit, ut defendatis bonis vestris et vita ut Deus vobis benefaciat, et mihi in eternum comuneret. Facta fuit.......... Catera non leguntur.

XXII.

Subjectio Oniensi monasterio cujusdam Prioratus Sti. Benedicti
Muzarabum apud Calatayub.

Exarch. Oniensis monasterii. (Argaez, fol. 231).

In nomine Domini nostri lesu Christi.

In patulo fiat omnibus tam præsentibus, quam futuris, quod ego Raymundus, Dei gratia, Comes Barchinonensis, et Princeps Aragonensis, atque Marquio Tortosæ et Ilerdæ, ob remedium animæ meæ et Parentum meorum, dono, laudo, atque in perpetuum concedo Domino Deo et B. Mariæ, et Monasterio Oniensi, tam præsentibus quam futuris, pro me, et successorum meorum, Monasterium Sancti Benedicti de Calatayub, quod est situm in illo barrio de Muzarabis ad illam portam de Cæsaraugusta (1) una cum prædicto barrio de Muzarabis, populato et non populato; ut habeant illum Monachi prædicti Monasterii servientes francum et ingenuum, quietum atque securum, ad eorum hæreditatem pro propriam facere voluntatem (salua mea fidelitate) et de omni nostra posteritate per cuncta sæculorum. Amen. Sed non ibi populent nec hæreditarii nostri, nec pedatores nostri. Si vero ex nostris populaverint ibi, persolvant illis qui in Monasterio Sancti Benedicti fuerint secum directum, scilicèt decimas, primicias, oblationes, et habeant ibi sepulturas, sed ad muros et ad pontes persoluant suum debitum. Omnes vero populatores, et eiusdem loci, siuè nostri sivè estranei, persolvant Monachis singulos mencales per singulos annos. Concedo nec non vobis, ut iuxta tenorem Apostolici priuilegij impetrati (2), nullas prorsus detis decimas, aut primicias de vestris hæreditatibus, et si aliqua Ecclesiastica sæcularisve persona pro remedio animæ suæ offerre voluerit vobis de suo mobile siuè inmobile ratum habeatis à me Comite, et à successoribus nostris in perpetuum. In super dono vobis, et concedo, quod in nullo terræ meæ loco lezdam, pedaticum, siuè nullum alium usaticum non detis; sed habeatis totum ad imperium vestrum in terra mea, et in emptio

(1) Ibi natus fuerat B. Enneco Oniensis (2) Ides Bulla Urbani II.

Abbas.

nibus, in pascuis, in lapidibus, et in alijs tantum etiam per circuitum ipsius Monasterij S. Benedicti triginta pasus; ubi nullus infra hunc Monasterij terminum audeat intrare; aut inde aliquod abstrahere, vel interficere, vel inde aliquem per violentiam abstrahere. Si vero aliquis hunc meum donum fregerit quicumque fecerit sit excommunicatus, et cum Juda proditore damnatus; insuper ad partem Regis terræ duo millia morauitinorum auri persolvat, et supradicto Monasterio duplatum reddat.

XXIII.

Donatio decimarum monasterio Fiteriensi a Michaele Tirasonensi Epo. in gratiam Sti. Raimundi: anno 1148.

Ex libro Tumbo monasterii de Fitero (fól. 387 vso. in serin.), nostræ. R. Acad.

In honore Sanctæ Trinitatis et individue Unitatis Patris et Filii et Spiritus Sancti. Ego Michael Tyrasonensis Ecclesie indignus Episcopus, pro amore nominis Christi et pro remisione peccatorum meorum facio hoc donativum tibi Reymundo Venerabili et Religioso Viro, quondam Ecclesie nostre filio, nunc autem habitu et ordine in melius mutato Nesçebarum Abbati tibi inquam, et successoribus tuis simul et fratribus inibi tecum Deo servientibus et omnibus in perpetuum servituris quia sapientia dicit. Ego diligentes me diligo certim procul dubio nobis et quod qui Deum diligit, ejusque termino non concluditur promeretur dilectionem nec evidentius quisquam Deum diligere comprobatur quam quis servos ejus honorat et diligit. Et quia hoc verum est ad te et eos qui tecum Deo serviunt diligendos, gemino trahimur affectu, speramus enim et per hoc nos posse obtinere rerum omnium potissimam gratiam Dei et e regione in presenti seculo, eritis nobis adjutores et socii tribulationum, ut quamdoque donante Deo sitis consolationum. Ea propter in grangiis monasterii tui que sunt in episcopatu meo, et in futurum Deo auxiliante religiosarum personarum devotione poterunt adquiri in illis videlicet que Patres prefati monasterii, aut propriis manibus, aut cum suis animalibus laboraverint et incoluerint, concedimus tibi decimas ab integro. Et quia contentio inter clericos pro hujusmodi decimis plerumque oboriri solet, ut de cetero nullus vobis molestiam sive calumniam quasi pro exigendis decimis inferre presumat cum unani

mi consilio, concorde voluntate omnium ecclesie nostre clericorum, in nomine Domini et in virtute Spiritus Sancti precipientes decernimus, et decernendo firmiter statuimus, hujus quoque donationis temerarium violatorem anathematis mucrone percutimus. Data Tyrasone octavo Idus Februarii Era MCLXXXVI. Sunt testes Vitalis Prior.-Arnaldus Sacerdos.-Johannes Sac hrista.-Raymundus de Fita.

XXIV.

Donatio facta apud Conchillos, in qua Michael Episcopus in Tutela et Calataiub nominatur: anno 1148.

Ex Arch. Barcinon., Colect. Raimund. Bereng. lit. A. perg, núm. 211. (Bofarull vol. 4.o

fol. 125.)

Fortum

In Dei nomine et ejus gratia. Hec est carta donationis que ego Açenariç facio ad vos Acenar Garçeç et ad vestra mulier domna Oria: dono vobis in Consellos hereditate sub jussionis et gratia de illo Comite de Barcilona et princeps Aragonensium de illo mortuorum per nomine in Campulser ad VIII k (1), et III arsemenatura et aliud de via Tarazona in suso inter Samanes et Consellos, et sunt inter totas ad XVI k. II arsemenatura et una era intrata de villa et illo orto qui fuit de Mariem de Angil. Et hoc donativuum dono illum vobis ad fidelitate de illo Comite de Barcilona et de me et omnis nostra posteritate, ut abeatis illam libera et franca et salva vos et filiis vestris et omnis generacio vel posteritas vestra per secula cuncta.—Facta carta era MCLXXXVI regnante Raimundus comite in Aragone et in Superarbi sive in Ripacorça in Caragoça et in Taraçona sive in Calataiube. Episcopus Michael in Taraçona et in Tudela sive in Calataiube. Testes Garcia Sangiç de illos Faios: Guigelm Sanc de Torrellas: Martin Oxarra: don Lop de Caragoça: Gontçalbo Cornel: Pedro Medalla justicia et Enneco Loipe Nabarro.

(1) Forte significet kafitium.

XXV.

Donatio sarraceni exarici Ecclesiæ Tutelana, tempore Michaelis Epi. Tirason., a quodam recepto in Canonicum.

Ex arch. Tutelanæ Ecclessiæ.

In Dei nomine. Ego Rogerius de Bessim cum filio meo, Guillelmo eo quod Dns. Michael Tyrason. Epus. et Raymundus Prior, omnisque conventus Tutelane Eccle., prece et concesione Dmni. B. Tarraconensis Archiepiscopi reciperunt pro Canonico ejusdem loci, et cum voluntate et concesione aliorum filiorum filiarumque mearum dono et concedo Deo et Ecclesie Ste. Marie Tutelane et Clericis ibi Deo servientibus, unum meum Exericum, quem habebam in Fontellas, nomine Mahomet Garri, qui fuit cujusdam Zabalaza de Fontellas, cum omni hereditate sua culta et inculta, cum domibus et agris ad eamdem hereditatem pertinentibus, et cum omnibus quibusdam, que ad eumdem Asarihe, vel ad patrem suum pertinent vel pertinere devent, tam in illo termino de Fontellas, quam in illo de Mosquerola, vel ubicumque aliquid hereditatis habeat vel habere debeat, ut sit propria hereditas Ste. Marie in perpetuum. Et est fidejusor hujus supradicte hereditatis ad forum de Tutela, quod sit salva et libera ipsa hereditas Ste. Marie ab omnibus hominibus, Petrus Nostan.

XXVI.

Donatio prædiorum apud Turiasonem in honorem Dominici Sepulchri, anno 1150.

Ea arch. illius Eccles., ap. Calat. ex transcripto Dni. Prioris Monterde.

In nomine Patris et filii et Sp. Sti.: amen.

Ego Fortunius Aznar et uxor mea Domna Taresa pro animabus nostris et parentum nostrorum donamus Deo et suo Sancto Sepulcro Ierosolimitano unam sernam, que est ante ecclesiam Sancti Fructuosi, et habet affron