domiciliatus et habitator, ut Procurator et eo nomine magnificorum Justitiae Juratorum Concilii et Universitatis Civitatis Calatajubii, instrumento publico mediante constituto, hacto in Civitate Calatajubii, die decimo sexto mensis Octobris, anno a Nativitate Domini millessimo quingentessimo quadragessimo secundo, et per discretum Hieronimum de Fabaria habitatorem Civitatis Calatajubii autoritateque Regia per totam terram et dominationem Domini nostri Regis Aragoni publicum notarium recepto et testificato, habens in eodem plenum et sufficiens posse ad infrascripta agendum, prout mih Michaeli de Albacar Notario dicta Curiæ, huyusmodi instrumentum publicum recipienti legitime constitit et constat, qui dicto nomine quodam dixit quod exhibebat sicut de facto exibuit coram dicto Domino Locumtenente (1) Regium privilegium pergameno scriptum per inclitum Regem Alfonsum Regem Aragonum, et in favorem dicti principalis dicti Procuratoris seu Concilii Calatayubii concessum, et quodam sigillo in cera rubea sub signo cuyusdam equitis armati in cordulis sericeis rubei croccique colorum impendenti sigilatum, non viciatum, cancelatum, abrasum, neque in aliqua sui parte suspectum, sed omni prorsus vitio et suspitione carens prout in ejus prima fatie apparebat et aparuit hujusmodi sub tenore. Noverint universi (2) quod coram nobis Alfonso Dei gratia rege Aragonum Majoricarum et Valentie ac comite Barchinone comparuerunt procuratores concilii Calatajubii et exhibuerunt in presentia nostra quoddam privilegium super populatione dicte ville, concessum per dompnum Alfonsum regem populatoribus ejusdem ville et successoribus eorundem, et confirmatum per sumum pontificem Lucium papam tertium, quod privilegium erat sigillo cereo predicti domini Alfonsi et bulla plumbea dicti pape pendentibus roboratum. Et quia dictum privilegium, et fili dicte bulle, consumi incipiebant nimia vetustate, adeo quod nisi celera provisione sibi dictum concilium consulisset posset sustinere intollerabilem lesionem: nobis ex parte dicti concilii extitit humiliter suplicatum quod eis super hoc dignaremur congruo remedio providere. Nos nunc eorum justis supplicationibus inclinati dictum privilegium vidimus et legi et examinari fecimus diligenter, quod non vicia (1) Hæc ultima revisio Fori, á Dno. Ferrario de La Nuza facta, tune typis mandata fuit; hodie autem vix aliquod exemplar reperitur. Deest etiam hæc revisio in Barch. editione Inseruit eam Dnus. Mon terde in sua apologia adhuc inedita, cuyus (2) Incipit instrumentum primæ revi- tum non rasum non cancellatum non abolitum in aliqua parte sui per dominum Petrum inclite recordationis regem Aragonum patrem nostrum invenimus confirmatum: sed cum ex ejus inspectione nobis aparenter patebat posse in brevi in tantum consumi, propter sui nimiam vetustatem, quod dictum concilium irreparabiliter lederetur: dictum privilegiun mandavimus - publicari et reparari ad perpetuam memoriam futurorum: quam presentem publicacionem et reparacionem similiter confirmamus ut dicta publicacio et reparacio sicut dictum privilegium perpetua de cetero gaudeant firmitate. Tenor autem dicti privilegii de verbo ad verbum sequitur seriatim. In Dei nomine et ejus gratia scilicet Patris et Filii et Spiritus sancti amen. Gratia Dei ego quidem Alfonsus rex facio hanc cartam donationis et confirmacionis ad vos totos populatores de Calatajube (1) qui ibi estis populatos et in antea ibi veneritis populare, et pro amore Dei (2) et quod bene sedeat populata et totas gentes ibi veniant populare cum bona voluntate, et sedeatis ibi congregati ad honorem Domini nostri Jesuchristi et, sancte Dei genitricis Marie Virginis et omnium sanctorum, ad honorem et salutem cristianorum (3) et ad confusionem et malediccionem paganorum, destruat illos dominus Deus amen. Dono et concedo vobis quod habeatis foros tales quales vos ipsi michi demandastis (4). In primis quod habeatis medianeto cum totas meas terras ad vestra porta de Calatajube: et nullo homine de Calatajube non sit (5) preso per nula occasione foras de Calatajube et non respondeat foras de suo concilio ad nullo homine: et qui inde eum forçaverit pectet M. morabatinos (6) tercia pars ad regem, tercia ad concilio, et tercia ad quereloso (7) et adjuvet illi senior et concilio. Et totos populatores qui venerint ad Calatajube populare de totos debitos que habuerint factos (8) et calonias et damnos (9) fuerint super illos de rege et de todos alios homines sint soltos (10) et finitos et ubicumque habuerint hereditates et avere habeant illum totum salvum et ingenuum libe (1) In Barch. scribitur semper Calatajube. D. Muñoz Calatajub. (2) Et quod amore Dei. (B.) (6) Morabelinos. (Mont.) Morabelos. (Mz.) In aliis morabitinos: morapetinos. (7) Querelloso. (Mont.) (8) Quos debuerint factos. (Mont.) rum et franchum (1) pro vendere dare et impignorare cui ipsi voluerint: Et si evenerit causa quod (2) inveniant homine mortuo in termino suo non sit omicidio pariato. Et homine qui non sit de Calatajube si mataverit homine de Calatajube aut prendiderit vel discavalgaverit pectet M morabatinos, tercia pars ad regem et tercia ad concilio et tercia ad quereloso. Et si homine de Calatajube mataverit ad suo vicino (3) et parentes de mortuo firmare potuerint, ipse qui fecit pectet CCC solidos, C solidos ad regen, CC ad suos parentes (4), et sit ille qui fecerit omiciero: et si non potuerint firmare parentes salvet se cum XII juratores vicinos: et quod omiciero, sicut superius dixi, stet intro sua casa (5) novem dies: post novem dies exeat de villa et stet foras usque habeat amorem de parentes mortui: et si qui fuerit mortuus (6) non habuerit parentes concilio accipiat suo omicidio et faciat (7) per sua anima ubi fuerit necesse. Et vicino de Calatajube qui potuerit tenere homines in suo solare christianos aut mauros aut judeos ad illo respondeat et non ad ullo alio seniore. Et nullo (8) vicino qui rapuerit sua vicina qui sit de Calatajube paret illam in medianeto ante suos parentes et vicinos de Calatajube, et si voluerit illa ire ad suos parentes pectet ipso arapitore (9) ad parentes de muliere quingentos solidos et postea sit omiciero, et si illa voluerit ire (10) cum illo vivant se ut melius potuerint et illa sit omiciera. (11) Similiter vicino qui sua vicina forçaverit, et illa venerit voces mitendo, et illa duos testes habuerit, pectet ut superius dixi, et sit omiciero, et si non potuerit illa firmare et ipse negaverit salvet se cum XII juratores et si se non potuerit salvare pectet ut superius dixi. Et vicino qui sacaverit armas super suo vicino intro la civitate pectet LX solidos, tercia pars ad regem, tercia ad concilio, et tercia ad quereloso. Similiter qui venerit in bando super suo vicino et feriat (12) vel peliarat pectet LX solidos similiter per tres partes. (1) Francum. (Mont. Mz.) (7) In Barch. et partat. Forte diceret «et illo vicino.>> (9) Arabitore. (Mz.) A-rabitore. (B.) (12) Et ferirat. (B). Peliaret. (Mont.) Et concilio de Calatajube quod habeat judice quale ipse voluerit et sit (1) usque ad anno, et postea quomodo placuerit ad illos (2). Et qui excucierit pignos ad judice pectet illi quinque solidos, et qui excucierit pignos ad sagione pectet VI denarios, et judex qui fuerit ipse demandet las calonias qui evenerint (3) ad seniore. Et nullo vicino non sit merino (4) de rege neque de seniore, et qui ibi intraverit pectet M solidos ad concilio, et senior qui fuerit de Calatajube non firmet super nullo vicino. Et nullo vicino de Calatajube non donet lezdam (5) in tota terra de domino rege, et qui illi tulerit per força pectet M morabetinos in tres partes ut superius dixi. Et vicino cui pignoraverint per comprare cavallo videat concilio sua bona et si habuerit ad comprare compret: et cavalgatores de Calatajube de ganancia quod fecerint emendent plagas totas, et calçent cavallos (6) et donent una quinta de captivos (7) et de ganato vivo et de totas alias causas non donent nata: et si evenerit quod prendant cativo qui sit rex, sit de domino rege et de alio captivo sua quinta. Et si habuerit dominus noster rex lite (8) campale vadat tercia parte de illos cavalleros (9) et de illa tercia parte ipse qui non fuerit in hoste pectet I solidum. Et nullo cavallero de rege neque de seniore neque de nullo homine non habeat posaderia (10) in casa de vicino de Calatajube sine sua voluntate. Et habeant vicinos de Calatajube fornos et bannos (11) et tiendas et molinos et canales unusquisque ubi melius potuerit facere. Et qui debuerit (12) jurare per omicidium vel per batalla juret super altare, et per alias causas juret super cruce de fuste aut de petra, et dicat qui debet jurare, per Deum et ista cruce juro tibi, et cum nulla causa alia (13) et dicat qui prendet la jura, quod si menfet perduto sit ille qui jurat, respondat una vice amen: et non sit ibi altera achaquia (1) neque referta in jura, et non pacet (2) super la cruce et placito de jura de sol ad sol (3). Et vicino qui ad alio (4) feriat intret illi in manus sit pedone sit cavallero. Et vicino de Calatajube non habeat manaria (5). Qui fuerit fidator de mandamento post medio anno non respondeat (6). Qui fuerit fidator de pecto (7) quamdiu vixerit respondeat; post mortem ejus non respondat uxor ejus neque filii neque nullo parente pro illo (8). Pro illo omiciero (9) qui fugerit ad Calatajube, aut qui adduxerit muliere rapita, si aliquis incalçaverit illos non intret post illos in termino de Calalajube usque faciat sciente ad concilio: et qui incalçaverit suo vicino per ferire aut prendere et (10) inserraverit illum in sua casa et ferirat vel pulsarat ad sua porta, et si habuerit ipse inserrado duos testes pectet ipse qui male fecit ad ipse qui fuit inserrado CCC solidos, et si non habet testes juret super altare ubi jurant per omicidium (11) quod (12) non fecit et testes falsos sint tornados per batalla. Et nullo vicino solvat pignora de alio niside ganato (13) qui mane exit de villa et nocte debet venire, et qui juret domino de ganato qui mane exivit et nocte debet venire et postea vadat ille per quod est pignorato et mitat fidancia per ante suo judice et si noluerit prendere faciat ibi testes et veniat se et postea domino de ganato trahat illum ut melius potuerit: si preserit pignos de suo vicino et angarraverit (14) illos foras de casa duplet illos. Et toto vicino qui fuerit de Calatajube si fecerit illi virto (15) senior aut alio vicino faciat rancura in concilio et postea adjuvet illi concilio et si no |